Bakanlığımızca 81 İl Müdürlüğüne dağılımlı olarak gönderilen ilgi yazıda dış denetimim konusu ve kapsamı hususunda tereddüt hasıl olduğu, hangi kooperatiflerin dış denetime tabi olduğu, dış denetim şartlarının neler olduğu, dış denetim hususunda kimlerin yetkilendirildiği ve dış denetime tabi kooperatiflerin dış denetim yaptırmamalarının sonuçları hakkında gerekli bilgi verilmiş idi.

7339 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun kapsamında; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 65 inci ve 69 uncu maddelerine dayanılarak çıkarılan 01.02.2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan; "Kooperatif ve Üst Kuruluşların Denetimine Dair Yönetmelik" ile kooperatiflerin fınansal tablolarının kooperatiflerin tabı olduğu mevzuatta belirlenen usul ve esaslara uygun bir şekilde hazırlanmasının, gelir ve giderlerinin dayanağını oluşturan belgelerin ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenmesinin, hesapların belgeler ile uyumlu olmasının sağlanması ile yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu içerisinde yer alan mali bilgilerin doğruluğunun tespiti hususlarında yapılacak olan bağımsız dış denetimin ilke ve çerçeveleri belirlenmiştir.

Bu kapsamda; ilgili yönetmeliğin 27 inci maddesi "(1) Bıı Yönetmelik uyarınca dış denetime tabi olan kooperatiflerde bir dış denetçi görev yapar.

(2) Dış denetçiler, 16 ncı maddede belirtilen nitelikleri taşıyanlar arasından, kuruluşta anasözleşmeyle, sonraki dönemlerde genel kurul kararıyla görev yapacağı hesap dönemi içerisinde seçilirler. Seçilen dış denetçinin görevi kabul etmemesi durumunda görev yapmak veya dış denetçiliğin herhangi bir sebeple boşalması durumunda kalan sürede görev yapmak üzere aynı genel kurulda yedek dış denetçi de seçilebilir, "hükmü getirilmiştir

Dış denetim yaptırmamanın; fınansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra konularında alman genel kurul kararlarının geçersiz olacağı gerçeğinden hareketle kooperatifler açısından telafisi zor hukuki sonuçların doğacağı dikkate alındığında;

Dış Denetçi seçiminin kooperatifin en yetkili organı olan genel kurulun devir ve terk edemeyeceği yetkilerden olduğu ve bu yetkinin yönetim kumluna devredilemeyeceğinin bildirilmesi, Yapılacak olan genel kurul toplantısı başvurularında veya Müdürlüklere yapılan şifahi başvurularda yukarıda sayılan şartları taşıyan kooperatiflere konu hakkında bilgi verilmesi, gündeme dış denetçinin seçilmesi ile dış denetçiye verilecek ücret hakkında karar alınması gerektiğinin bildirilmesi,

Yetkili yönetim kurulunca genel kurul onayına sunulmak üzere muhtemel dış denetçilerin ve ücretlerinin araştırılması, tahmini bütçenin bu kapsamda şekillendirilmesi,

Genel kurul toplantısına katılacak Bakanlık Temsilcilerince yukarıda sayılan şartları taşıyan kooperatif toplantılarında gündemde dış denetime dair madde yok ise "Kooperatif ve Üst Kuruluşların Denetimine Dair Yönetmelik" gereğince buna ilişkin gündem maddesi konulması yönünden karar alınmasının gerekliliğinin divan heyeti ve genel kurula izah edilmesi ve bu yönde madde eklenmesinin sağlanması, önem arz etmektedir.